रणमर्द पेशवा बाजीराव प्रथम यांचे जीवनचरित्र

हे मराठा योद्धा पेशवा बाजीराव यांचे आत्मवृत्त आहे. इतिहासात त्यांच्या नावाची नोंद पेशवा बाजीराव बल्लाळ अशी आढळते. तथापि, काही इतिहासकार त्यांना राऊ संबोधतात. ऑगस्ट १७०० ते १७४० या आपल्या छोट्या कार्यकाळात, त्यांचे कार्यकर्तृत्व महान होते. बाजीराव यांनी मराठा साम्राज्य एका उंचीवर नेऊन ठेवले आणि त्यांनी आपल्या कर्जाचा ठसा इतिहासावर उमटवला.

घटक	माहिती
जन्मदिनांक	१८ ऑगस्ट १७००
व्यवसाय	पेशवा (मराठा साम्राज्याचे प्रमुख मंत्री)
पत्नी	काशीबाई आणि मस्तानी
मुले	नानासाहेब, रामचंद्र, रघुनाथ आणि जनार्दन
कुटुंब	ब्राह्मण कुटुंब
पालक	बाळाजी विश्वनाथ आणि राधाबाई
धर्म	हिंदू
मृत्यू	२८ एप्रिल १७४० (४० वर्षे)

जन्म आणि पार्श्वभूमी

बाजीराव यांचे आई आणि वडील ब्राह्मण कुटुंबातील होते असे म्हटले जाते. त्यांचे वडील सुद्धा आपल्या समुदायांमध्ये एक प्रभावी व्यक्ती होते आणि त्यांनी छत्रपती शाहू महाराजांच्या काळामध्ये पेशवा म्हणून काम पाहिले होते. बाजीराव आपल्या वडिलांच्या प्रभावाखाली आणि त्यांच्या सानिध्यामध्ये मोठे झाले आणि याबरोबरच त्यांच्यावर मराठा साम्राज्यातील महान योद्धांच्या मोठा प्रभाव होता, जसे शिवाजी महाराज आणि इतर.

ब्राह्मण कुटुंबात असल्याने, ते संस्कृत वाचन आणि लेखन शिकले. पण, वाचन आणि लेखन याव्यतिरिक्त बाजीरावांना इतर गोष्टींमध्ये रुची होती. म्हणून, वाचन आणि लेखन वगळता, ते एक मराठा योद्धा म्हणून प्रशिक्षित झाले आणि एक महान मुत्सदी म्हणून नावारूपास आले.

तारुण्यात आल्यानंतर, बाजीरावांनी सैन्याच्या विविध कृतींमध्ये रस घेण्यास सुरुवात केली, ते त्यांच्या वडिलांच्या सैन्याच्या मोहिमेवर त्यांच्यासोबत जात असत. एकदा त्यांच्या वडिलांना अटक झाली आणि त्यांना पदावरून खाली करण्यात आले होते. हे होत असताना बाजीराव आपल्या वडिलांसोबत होते, नंतर त्यांच्या वडिलांना मुक्त करण्यात आले होते.

त्यांचे वडील ज्यावेळी युद्धाच्या रणांगणावर जात त्यावेळी बाजीराव आपल्या वडिलांसोबत असत. जेव्हा त्यांचे वडील, म्हणजे पेशवा विश्वनाथ यांचे 1720 साली निधन झाले, त्यावेळी परंपरेने त्यांना मराठा साम्राज्याचे पेशवा म्हणून नेमले गेले. त्यावेळी त्यांचे वय २० वर्षे होते.

एका तरुण व्यक्तीची नेमणूक पेशवा म्हणून झाली, या कारणामुळे अनेक वरिष्ठ सदस्य त्यांच्या नावाला विरोध करत होते. दुसरीकडे. मुघलांचे साम्राज्य लयास गेल्यामुळे निजाम आपल्या साम्राज्याला विस्तारित करत होते. आणि याच वेळी महाराष्ट्रामध्ये छत्रपती शाहू महाराज साताऱ्यातून आपले राज्य चालवत होते. पेशवा बाजीराव यांच्या आगमनानंतर पुण्याला राजधानी करण्यात आली.

लग्न

बाजीराव यांना दोन पत्नी होत्या. त्यांच्या पहिल्या पत्नीचे नाव काशीबाई होते आणि त्या सधन कुटुंबातून आल्या होत्या त्यांच्या वडिलांचे नाव महादजी जोशी असे होते. बाजीराव आपली पत्नी काशीबाई सोबत प्रस्थापित होण्यास सज्ज होते आणि ते आपल्या पत्नीसोबत राहत असत. ते जबाबदारीने आणि उत्कटतेने आपल्या पत्नीवर प्रेम करत असत. ते आपल्या पत्नीचा सन्मान करीत आणि ते एक सुखी कुटुंब म्हणून राहत होते.

काही कालावधीनंतर, या दांपत्याला चार मुले झाली. तथापि, त्यांच्या जनार्दन नावाच्या एका मुलाचे निधन अल्पकाळात झाले. बाजीराव पेशवा यांचा मृत्यू झाल्यानंतर त्यांच्या सर्वात मोठ्या मुलाला म्हणजे नानासाहेब यांना पेशवा म्हणून नियुक्त केले गेले.

बाजीराव यांना दुसरी पत्नी सुद्धा होती तिचे नाव मस्तानी होते. ती एका प्रमुख राजपूत राज्यकर्त्यांची मुलगी होती, ज्यांचे नाव छत्रसाल होते. हे नातेसंबंध एका राजकीय प्रभावाखाली निर्माण झाले. छत्रसाल राजे यांच्याशी सलोखा राखण्यासाठी हे लग्न केले गेले.

मस्तानी यांनी 1734 साली एका मुलाला जन्म दिला त्याचे नाव कृष्णाराव होते. मस्तानी मुस्लिम असल्यामुळे तत्कालीन हिंदू पुजाऱ्यांनी कृष्णराव यांचे उपनयन संस्कार करण्यास विरोध केला होता. त्यानंतर त्यांच्या वडिलांनी त्यांचे नाव समशेर बहादूर असे ठेवले.